[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Skorzenny cz II
Aktorzy:
Otto Skorzeny - Jerzy Bończak
Adolf Hitler - Jan Peszek
Admirał Horthy - Marek Perepeczko
Ambasador Veesenmayer - Witold Pyrkosz
Węgierski faszysta - Olaf Lubaszenko
SS-Sturmbannführer Otto Skorzeny, dowódca specjalnej jednostki, został wezwany do Wilczego
Szańca 15 września 1944 roku.
Przyjechał tam wczesnym popołudniem i mając trochę czasu do spotkania z Hitlerem rozglądał
się z zaciekawieniem, zauważył, że wiele się zmieniło w Wilczym Szańcu od jego ostatniego
pobytu.
Powstał nowy wielki bunkier numer 11, doskonale zabezpieczony przed bombami i atakiem
gazowym. Hitler już zaczynał się obawiać niespodziewanego przedarcia się dużego oddziału
wojsk radzieckich. Co prawda, główne siły Armii Czerwonej były jeszcze zbyt daleko, ale
całkowicie uzasadnione były obawy przed desantem spadochronowym, który mógłby opanować
lotnisko, gdzie wylądowałyby radzieckie samoloty transportowe przywożąc działa i ciężką broń.
Odparcie takiego ataku mogło się okazać niemożliwe. Hitler nakazał więc staranne
przeanalizowanie możliwości obrony jego głównej kwatery.
Esesman wprowadził Skorzenego do sali i pozostawił tam, wśród innych oficerów. Czekali na
wejście führera.
Skorzeny widywał go wielokrotnie. Ostatni raz we wrześniu 1943 roku przyjmował z jego rąk
odznaczenie za uwolnienie Benito Mussoliniego, uwięzionego w hotelu "Campo Imperatore" na
górze Gran Sasso. Führer był wówczas pełen werwy, promieniujący energią, która udzielała się
jego najbliższemu otoczeniu.
Gdy 15 września 1944 roku w sali konferencyjnej Wilczego Szańca zobaczył ponownie Hitlera,
widok ten zmroził go. Patrzył na przygarbionego, przedwcześnie postarzałego człowieka, który
choć trzymał lewą rękę za plecami, i tak nie mógł ukryć jej drżenia.
Przywitał się z kilkoma oficerami i podszedł do Skorzenego. Powiedział parę uprzejmych słów
na temat waleczności wyprężonego esesmana i polecił mu, aby brał udział w naradach
dotyczących sytuacji na Bałkanach.
Trzeciego dnia, po kolejnej naradzie, powiedziano mu, że ma pozostać w sali. Führer krążąc
wokół wielkiego stołu z mapami zaczął mówić:
Hitler: Front na granicy Węgier ustabilizował się i musimy utrzymać taką sytuację za wszelką
cenę! Jest tam około miliona naszych żołnierzy i będą straceni, jeżeli nie zatrzymamy Rosjan.
Otrzymałem tajne raporty, że szef węgierskiego państwa, admirał Horthy, próbuje nawiązać
kontakty z naszymi wrogami w celu zawarcia separatystycznego pokoju. To oznaczałoby utratę
naszych armii! On usiłuje zbliżyć się do zachodnich mocarstw i Rosji. Jest nawet gotów oddać
się na łaskę Kremla!
Skorzeny patrzył na mapę wiszącą na przeciwległej ścianie. W wielką podkowę Karpat
zaginającą się wzdłuż węgierskich granic wbito 16 chorągiewek, które oznaczały radzieckie
armie. Jeżeli przedarłyby się przez zaporę, jaką stanowiły góry, i wyszły na Nizinę Węgierską,
nic nie mogłoby ich zatrzymać.
Hitler: Pan, Skorzeny, musi być przygotowany do zajęcia siłą zamku w Budapeszcie, jeżeli
Horthy zdradzi nasz sojusz. Sztab Generalny rozważa atak spadochroniarzy lub oddziałów w
szybowcach. Dowodzenie całą operacją w mieście zostało powierzone nowemu dowódcy
korpusu, generałowi Kleemanowi. Podlega mu pan podczas tej operacji - natychmiast musi pan
rozpocząć przygotowania. Aby ułatwić panu pokonanie wszelkich przeciwności w sformowaniu
oddziału, otrzyma pan mój rozkaz na piśmie oraz szerokie uprawnienia.
Dokument podpisany przez Hitlera głosił: "Sturmbannführer Skorzeny wykonuje mój osobisty i
wysoce tajny rozkaz najwyższej wagi. Rozkazuję wszystkim politycznym i wojskowym władzom
udzielić mu wszelkiej pomocy, jakiej wymaga, i zastosować się do jego życzeń. Der Führer und
Reichskanzler Adolf Hitler."
Hitler: Polegam na panu i pana żołnierzach.
Skorzeny spodziewał się szczególnego zadania, gdy tylko otrzymał wezwanie stawienia się w
Wilczym Szańcu. Polecił wówczas, aby komando "Mitte", jak nazwano batalion 502 Waffen-SS,
było gotowe do akcji w każdej chwili.
Zadzwonił do Adriana von Foelkersama, szefa sztabu jego oddziału w Friedenthal pod Berlinem.
Skorzeny: Halo, Foelkersam? Otrzymałem właśnie nowe ważne zadanie. Weź ołówek i zapisz: 1
kompania w pełnym składzie ma wejść na pokłady samolotów w Gatow dzisiaj o 20.00.
Zapewnij amunicję i nie zapomnij o materiałach wybuchowych dla czterech oddziałów
saperskich. Żelazne racje na sześć dni. Dowodzi porucznik Hunke. Ja odlatuję stąd tak szybko,
jak tylko będzie to możliwe, i przed dziesiątą wyląduję na lotnisku zakładów Heinkla w
Oranienburgu. Czekaj tam na mnie.
Dopiero, gdy odłożył słuchawkę, zorientował się, że nie podał kryptonimu operacji, lecz uznał,
że błąd ten naprawi zaraz po wylądowaniu. Zdecydował, że akcja opanowania siedziby
Horthy'ego będzie nosić nazwę "Panzerfaust".
Przygotowania ruszyły pełną parą, ale zebranie ekwipunku i pojazdów potrzebnych do
wykonania akcji nie było sprawą prostą, pomimo rozkazu führera. We wrześniu 1944 roku w
Niemczech, pustoszonych przez alianckie bombowce, trudno było uzyskać dodatkowy przydział.
Postanowił więc wykorzystać czas, jaki musiał minąć zanim jego oddział zgromadzi niezbędny
ekwipunek, i pojechać do Budapesztu, aby osobiście rozejrzeć się na miejscu przyszłej akcji.
Przybył tam pod pseudonimem dr Wolff i zamieszkał w willi węgierskiego faszysty, gotowego
udzielić niemieckim komandosom najdalej idącej pomocy. Tego samego wieczora Skorzeny
uzyskał wiele ciekawych informacji:
Faszysta: Doktorze Wolff, muszę panu przekazać kilka najnowszych wiadomości, choć
zastrzegam się, nie znam celu pańskiej misji. Sądzę jednak, że informacje te będą panu
przydatne. Dotyczą Miklósa "Miki" Horthy'ego, którego tak nazywamy, aby nie mylić z
admirałem, jego ojcem. Rozpoczął tajne negocjacje z wysłannikami Tito, przez którego chce
dotrzeć do Rosjan.
Skorzeny: Proszę mi powiedzieć coś więcej o tej rodzinie.
Faszysta: Jeden z dwóch synów admirała, starszy, István, lotnik, zginął podczas lotu samolotem
dwa lata temu, ale nie bardzo wiadomo gdzie. Według jednej wersji stało się to na froncie
wschodnim, według innej - tutaj, na Węgrzech, w wypadku lotniczym. Od tego czasu ojciec
przelał wszystkie uczucia na młodszego - znanego dotychczas jedynie z orgii, jakie wyprawiał na
Wyspie Małgorzaty. Ostatnio zabrał się do polityki.
Skorzeny: Dlaczego starają się wykorzystać pośrednictwo Tito? Przecież to komunista, ich
najgorszy wróg! Czy nie mogą podjąć bezpośrednich negocjacji z Rosjanami?
Jego gospodarz nie umiał odpowiedzieć na to pytanie. Wtedy mało kto orientował się w
szalonym tempie rozwoju wydarzeń na Węgrzech, które zaczynało przypominać libretto
operetek.
Gdy admirał Horthy podjął decyzję o zmianie sojusznika, Rosjanie byli pierwszymi, którzy się o
tym dowiedzieli od swoich szpiegów. Natychmiast przysłali więc do Budapesztu pułkownika
Makarowa (nie jest pewne, czy było to jego prawdziwe nazwisko, czy tylko pseudonim), który
dostarczył admirałowi dwa listy pełne wspaniałych obietnic. Ten wysłał do Moskwy swojego
przedstawiciela, marszałka Frago, aby negocjować warunki kapitulacji wojsk węgierskich.
Marszałek, były attaché wojskowy w Moskwie zaproponował "natychmiastowe zaprzestanie
działań wojennych, udział wojsk brytyjskich i amerykańskich w okupacji Węgier, niezakłócony
odwrót wojsk niemieckich z Węgier".
Rosjanie wysłuchali z zainteresowaniem propozycji i zapytali marszałka o pisemne upoważnienie
do reprezentowania admirała Horthy'ego. Nie miał go. Rosjanie odmówili więc prowadzenia
rokowań i udali, że nic nie wiedzą o obietnicach zawartych w listach pułkownika Makarowa.
Horthy uznał, że przeszkody w rozwiązaniu głównego problemu są następstwem jego
przeoczenia, jakim było wysłanie marszałka Frago bez pełnomocnictwa, i nakazał znanemu
malarzowi impresjoniście, aby ten dowiózł dokumenty do Moskwy. Zapewne kierował się
przekonaniem, że nikt nie będzie podejrzewał artysty o przewożenie tajnych papierów.
Czas mijał. Rosjanie nie mieli zamiaru potwierdzać wcześniejszych zobowiązań. Nadzieja na
rozstrzygnięcie losu dziesiątek tysięcy węgierskich żołnierzy oddalała się coraz bardziej.
Zapewne z tego powodu Miklós "Miki" Horthy uznał, że warto skorzystać z pośrednictwa
jugosłowiańskiego komunisty.
Kilka dni po tej rozmowie Skorzeny - który wciąż w cywilnym przebraniu krążył po Budapeszcie
i najchętniej przybywał do zamku, gdzie obok apartamentów regenta urzędował niemiecki
ambasador - dowiedział się, że według ostatnich ustaleń wywiadu niemieckiego spotkanie
Miklósa "Miki" Horthy'ego z jugosłowiańskim wysłannikiem odbędzie się 15 października w
willi na przedmieściu.
Obiekt był bardzo trudny. Niemcy wiedzieli, że syn regenta porusza się po mieście przy silnej
eskorcie, tak więc jakakolwiek próba wdarcia się do domu, gdzie odbywały się negocjacje, mogła
doprowadzić do strzelaniny, której wynik był trudny do przewidzenia.
Okazało się jednak, że dom nie był strzeżony. W dniu poprzedzającym dzień spotkania dwaj
niemieccy agenci weszli do niego i ukryli się na piętrze. Czekali, aż nadejdzie syn dyktatora.
Niedzielny poranek 15 października był ciepły i słoneczny. Skorzeny w cywilnym ubraniu
podjechał samochodem do podmiejskiej willi, gdzie według doniesień wywiadu młody Horthy
miał spotkać się z wysłannikami marszałka Tito.
Na ulicy przed budynkiem stała wojskowa ciężarówka ze skrzynią zakrytą brezentem i osobowy
samochód należący zapewne do Horthy'ego. Skorzeny wyminął ich i zatrzymał się przy
krawężniku. Podniósł maskę udając, że samochód się zepsuł. Skorzeny grzebiąc w silniku
uważnie obserwował teren.
Przez szparę w plandece ciężarówki widać było węgierskiego oficera z pistoletem maszynowym
bacznie obserwującego ulicę. Dwaj inni oficerowie przechadzali się ulicą, odwracając co chwilę
głowy w stronę domu. Kilkadziesiąt metrów dalej na ławce po drugiej stronie ulicy siedziało
dwóch cywilów. To już byli esesmani Skorzenego w cywilnych ubraniach. Pozostali, w
mundurach i gotowi do akcji, czekali w ciężarówkach, które zatrzymały się w bocznej uliczce.
Minęła 10.10, gdy z zza rogu wyszli agenci SD, którzy nie kryjąc się zbytnio zmierzali wyraźnie
w stronę wejścia do willi. Ludzie z obstawy Horthy'ego byli czujni. Gdy tylko Niemcy się
zbliżyli, unieśli karabiny. Nie zdążyli jednak wezwać do zatrzymania, gdy któryś z mężczyzn
wyciągnął z kieszeni pistolet. I wtedy padły strzały. Jeden z agentów, trafiony w brzuch, osunął
się po schodach i upadł na chodnik. Drugi zdołał dopaść wejścia i skryć się w sieni.
Węgrzy zwrócili wówczas uwagę na Skorzenego i zaczęli strzelać w jego stronę. Samochód, za
którym się skrył, dziurawiony pociskami trafiającymi bezpośrednio lub rykoszetującymi od ścian
i chodnika mógł w każdej chwili stanąć w płomieniach.
Strzały zaalarmowały jednak komandosów, Skorzenego którzy ruszyli na pomoc. Nadbiegali z
kilku stron. Żołnierze węgierscy, bojąc się osaczenia, zeskoczyli z ciężarówki i ostrzeliwując się
pobiegli do sieni budynku naprzeciw willi, o którą trwała walka. Niewiele już mogli zdziałać,
gdyż esesmani dysponowali znacznie większą siłą ognia. Dwóch esesmanów rozstawiło na
trójnogu MG-42 i strzelając długimi seriami zmusiło Węgrów do przerwania ognia, a wybuchy
granatów spowodowały runięcie portalu i zatarasowanie sieni. Strzelanina ustała.
Skorzeny wykorzystując ten moment oderwał się od samochodu i wbiegł do budynku, w którym
przebywał Horthy. Na schodach grupa agentów ściągała na dół syna regenta, jego towarzysza
Bornemisze i dwóch Jugosłowian. W korytarzu Niemcy rozłożyli dywan, skrępowali Horthy'ego
sznurem od okiennych zasłon i zawinęli w ciasny rulon. Więzień wkrótce przestał się rzucać, być
może mdlejąc z braku powietrza, i spokojnie dał się wynieść do ciężarówki, która podjechała pod
drzwi. Skorzeny krzyknął do kierowcy:
Skorzeny: Na lotnisko! Jadę za wami!
Wskoczył do ciężarówki, której kierowca nacisnął gaz i ruszyli za samochodem z Horthym.
Po kilkudziesięciu minutach dojechali do lotniska, gdzie z daleka dostrzegli ciężarówkę. Dywan,
w który zawinięty był Horthy, żołnierze wrzucili do kabiny Ju 52/3m, który natychmiast
wyjechał na pas startowy i wzbił się w powietrze.
Skorzeny osłonił dłonią oczy i wypatrywał, jak samolot zatoczył koło nad lotniskiem i wziął kurs
na zachód. Rozpoczynał się ostatni akt jego rozgrywki z regentem. Nie potrafił przewidzieć
reakcji admirała Horthy'ego, nie sądził jednak, aby ten człowiek, który utracił jednego syna,
zechciał narażać życie drugiego. "Miki" Horthy był nadzwyczaj cennym zakładnikiem.
Wykonał jedno zadanie. Przed nim było drugie: opanowanie budapesztańskiego zamku i
aresztowanie admirała Horthy'ego - tak, aby nie dopuścić do zawarcia pokoju między Węgrami i
Związkiem Radzieckim. Oddział Skorzenego przygotowywał się do ataku, który miał nastąpić 16
października o świcie.
O godzinie 14.00 regent wygłosił przemówienie do narodu, które zakończył słowami:
Horthy: Dzisiaj stało się jasne, że Niemcy przegrali wojnę. (…) Węgry osiągnęły wstępne
porozumienie rozejmowe z Rosją i wstrzymują wrogie działania przeciwko temu państwu.
Gdyby regent poważnie traktował swoje oświadczenie, los wojny mógłby potoczyć się inaczej.
On jednak, rozwścieczony uprowadzeniem syna, kierował się jedynie chęcią zemsty i zdobył się
na pusty gest. Chciał Niemcom dać nauczkę, a nie przerywać działania wojenne przeciwko
[ Pobierz całość w formacie PDF ]