[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tester aparatów telefonicznych
Do czego to służy?
Zgodnie ze swą nazwą opisane urzą−
dzenie służy do sprawdzania aparatów
telefonicznych.
Pomimo swej wyjątkowej prostoty,
umożliwia sprawdzenie wszystkich funk−
cji aparatów telefonicznych, zarówno
tych z wybieraniem impulsowym, jak
i tonowym.
Gdy słuchawka jest położona na wi−
dełkach aparatu, przyrząd umożliwia
sprawdzenie
– obwodu dzwonka aparatu
– obwodu przełącznika aparatu
Po podniesieniu słuchawki można
sprawdzić:
– wybieranie w trybie impulsowym
– wybieranie w trybie tonowym (DTMF)
– obwody rozmówne aparatu w obu kie−
runkach.
Dla aparatów telefonicznych dopusz−
czonych do użytku w publicznej sieci te−
lekomunikacyjnej wyznaczono międzyna−
rodowe normy, które określają między in−
nymi dopuszczalne napięcia, prądy i po−
ziomy sygnałów, jakie mogą i powinny
występować w użytkowanych aparatach.
Opisany przyrząd nie pozwala wpraw−
dzie zmierzyć dokładnie parametrów
określonych w tych normach, ale w prak−
tyce wcale nie jest to konieczne. Tester
zapewnia warunki pracy aparatu miesz−
czące się w granicach tych norm, a tym
samym pozwala sprawdzić wszystkie
podstawowe funkcje aparatu w warun−
kach praktycznie takich samych, jak przy
podłączeniu do centrali.
kondensator, uniemożliwiający przepływ
prądu stałego. Uproszczony układ połą−
czeń w stanie spoczynku pokazany jest na
rysunku 1. W zasadzie w stanie spoczyn−
ku sprawny aparat nie powinien pobierać
prądu stałego. Współczesne aparaty elek−
troniczne mogą pobierać z linii pewien nie−
wielki prąd stały, choćby w celu podtrzy−
mania zawartości wbudowanej pamięci.
Wspomniane normy określają, że pobór
prądu przez aparat w stanie spoczynku nie
powinien być większy niż 0,4mA (wcześ−
niej dopuszczano pobór prądu do 1mA).
Jak widać na rysunku 1, linia abonenc−
ka cały czas jest zasilana napięciem sta−
łym o wartości 40...60V. W stanie spo−
czynku całe to napięcie stałe występuje
na zaciskach aparatu.
W publicznych centralach sygnał
dzwonienia jest przebiegiem sinusoi−
dalnym o częstotliwości 25Hz i ampli−
tudzie rzędu 70...90V. Ten zmienny
sygnał jest nałożony na wspomniane
napięcie stałe.
Choć aparaty pracują zwykle z sygna−
łem dzwonka o częstotliwości 25Hz, nor−
my wymagają, by obwód dzwonka praco−
wał poprawnie również przy sygnale
o częstotliwości 50Hz. W układzie proste−
go testera nie ma więc jakiejkolwiek po−
trzeby budowania specjalnego obwodu
generatora sygnału dzwonienia, pracują−
cego z częstotliwością 25Hz – wystarczy
wykorzystać częstotliwość sieci energe−
tycznej, stosując jakikolwiek transforma−
tor o odpowiednim napięciu wtórnym.
Przy współpracy aparatu z centralą,
jeśli podczas dzwonienia (wywołania) zo−
stanie podniesiona słuchawka, centrala
przestaje wysyłać sygnał dzwonienia.
W prostym testerze nie przewidziano ta−
kiego wyłączania (choć można to zrobić
za pomocą jednego przekaźnika) – po
prostu podczas testowania obwodu
dzwonka nie należy podnosić słuchawki.
Po podniesieniu słuchawki aparatu, do
linii dołączony jest obwód rozmówny.
Przez obwód ten płynie prąd stały. Sytua−
cja przedstawiona jest na rysunku 2.
Podczas wybierania impulsowego ob−
wód wybierczy (tarcza telefoniczna lub
klawiatura) przerywają obwód prądu sta−
łego z częstotliwością 10Hz (okres
100ms). Liczba przerw odpowiada wy−
bieranemu numerowi (ale wybranie cyf−
ry „0” daje nie zero, tylko 10 impulsów).
Ze 100ms, jakie przypadają na każdy im−
puls, 66,6% przypada na przerwę,
a 33,3% na zwarcie. Centrala niejako li−
czy te przerwy – ich ilość odpowiada
wybranej cyfrze.
Przy wybieraniu tonowym (za pomocą
kodu DTMF) linia nie jest przerywana,
a jedynie aparat wysyła w stronę centrali
Jak to działa?
Początkującym adeptom elektroniki na−
leży przypomnieć, że w stanie spoczynku
aparatu (gdy słuchawka położona jest na
widełkach) przez aparat nie może płynąć
prąd stały. Do linii dołączony jest tylko ob−
wód dzwonka, zawierający szeregowy
Rys. 1. Schemat zastępczy systemu w staniie spoczynku
62
E
LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/98
Rys. 2. Schemat zastępczy systemu podczas rozmowy
z diodami D1 i D2 i dobrym filtrowaniu
w obwodzie R1, C1, C2, C3 służy do za−
silania aparatu prądem stałym.
Badany aparat telefoniczny włączony
jest szeregowo z obciążeniem. Obciąże−
niem jest głównie rezystor R2.
Dodatkowo wprowadzono diody LED
D4 i D5, wizualnie pokazujące wartość
prądu płynącego przez aparat.
Dwie jednakowe diody są tu koniecz−
ne, ponieważ prąd w obwodzie może się−
gać 100mA, czyli więcej, niż maksymalny
prąd jednej diody LED. Dioda krzemowa
D3 jest potrzebna w czasie dzwonienia.
Diody LED pozwalają sprawdzić:
– czy w stanie spoczynku przez aparat
nie płynie zbyt duży prąd stały
– jaki jest pobór prądu (zmiennego) pod−
czas dzwonienia
– jaki prąd płynie po podniesieniu słu−
chawki.
Aby umożliwić sprawdzenie sygnałów
wybierania tonowego oraz obwodu roz−
mównego (w obu kierunkach), wprowa−
dzono mikrofon i słuchawkę. Musi to być
mikrotelefon od starego aparatu (np. Aster,
Tulipan, Bratek), koniecznie z wkładką
węglową. Nominalna rezystancja wkładki
węglowej wynosi 130
specjalne sygnały dźwiękowe, które cen−
trala interpretuje jako cyfry.
O ile stosując wybieranie impulsowe,
można przekazywać jedynie dziesięć zna−
ków (cyfry 1...0), o tyle z pomocą kodu
DTMF każdy aparat z klawiaturą może
przekazywać 12 znaków (cyfry i dodatko−
wo znaki # i *).
W prostym układzie testera nie prze−
widziano obwodów do precyzyjnych po−
miarów i analizy sygnałów wybierania.
Całkowicie wystarczające jest sprawdze−
nie metodą na słuch i przez obserwację
świecenia diody LED.
Normy nie określają ściśle, jaka powin−
na być rezystancja aparatu telefoniczne−
go dla prądu stałego (wymagają tylko, by
nie była większa niż 600
Schemat ideowy testera pokazano na
rysunku 3. Głównym podzespołem jest
transformator sieciowy TS 8/31. Dostar−
cza on zarówno napięcia zmiennego do
sprawdzania obwodu dzwonka, jak i na−
pięcia stałego potrzebnego do normal−
nej pracy badanego aparatu w stanie
rozmowy. Transformator ten wybrano
przede wszystkim dlatego, że akurat był
pod ręką. W układzie można zastosować
również inne transformatory, które do−
starczą odpowiednich napięć dzwonie−
nia i zasilania.
W stanie jałowym transformatora dwa
uzwojenia dostarczają napięć zmiennych
48V i 17,7V (przy pełnym obciążeniu 41V
i 13,5V). W testerze transformator nigdy
nie będzie obciążany pełną mocą, dlatego
występować będą napięcia praktycznie
takie jak w stanie jałowym.
Napięcie zmienne 48V 50Hz wyko−
rzystano do testowania obwodu dzwon−
ka, natomiast napięcie zmienne 17,7V po
wyprostowaniu w podwajaczu napięcia
, co wraz z rezys−
tancją R2 daje rezystancję około
300...400
.
Przez wkładkę węglową może płynąć
cały prąd linii – tak przecież jest w starych
aparatach i tylko w takich warunkach mo−
że pracować mikrofon węglowy. Prądu li−
nii (którego wartość wynosi kilkadziesiąt
miliamperów) w żadnym wypadku nie
można przepuścić wprost przez wkładkę
słuchawkową o oporności 300
). W starych
aparatach, o wypadkowej rezystancji de−
cydowała głównie rezystancja mikrofonu
węglowego. W nowszych nie ma takiego
mikrofonu i wypadkowa rezystancja zale−
ży od obwodu elektronicznego.
Normy wymagają, by rezystancja
aparatu nie była zbyt wysoka i by prąd
płynący przez linię w stanie rozmowy
nie był mniejszy niż 17mA. Teoretycznie
wypadkowa rezystancja aparatu mogła−
by być równa zeru, czyli na aparacie nie
występowałby żaden spadek napięcia
– wtedy prąd w linii (płynący przez taki
aparat) może sięgnąć wartości 100mA.
Taka sytuacja występuje na przykład
w czasie wybierania impulsowego, gdy
w chwilach zwarcia spadek napięcia na
aparacie rzeczywiście jest bliski lub
równy zeru.
Wszystko to oznacza, że w stanie roz−
mowy prąd płynący przez aparat powi−
nien być większy niż 17mA, a prąd rzędu
100mA w żaden sposób nie może uszko−
dzić aparatu.
Podczas rozmowy, na linii występują
przebiegi o częstotliwościach akustycz−
nych. W układzie testera można spraw−
dzić działanie aparatu w obu kierunkach
(nadawanie i odbiór) za pomocą dodatko−
wej słuchawki i mikrofonu.
. Co
prawda wkładka raczej nie uległaby wte−
dy uszkodzeniu, ale dźwięk mógłby być
silnie zniekształcony. Między innymi dla−
Rys. 3. Schemat iideowy testera
E
LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/98
63
Wykaz ellementów
Rezystory
R1: 100
2W
zycji DZWONEK, przez aparat może po−
płynąć znaczny prąd. Rezystor R3 ogra−
niczy ten prąd do bezpiecznej wartości
100mA.
Podnieść słuchawkę aparatu. Powinny
zaświecić się jasnym światłem diody
LED.
W trybie wybierania impulsowego, po
naciśnięciu klawisza (lub wykręceniu nu−
meru tarczą) diody LED powinny pulso−
wać – liczba zgaśnięć odpowiada wy−
branej cyfrze.
W trybie wybierania tonowe−
go po naciśnięciu klawisza,
w dodatkowej słuchawce
(nie w słuchawce apara−
tu) powinny być wy−
raźnie słyszalne
charakterystyczne
sygnały wybiercze.
Sprawność obwodów
rozmównych sprawdzić
z pomocą drugiej osoby – prze−
prowadzić rozmowę wykorzystu−
jąc aparat telefoniczny i dodatkowy
mikrotelefon testera.
Wcześniejsze przetestowanie w ten
sposób kilku sprawnych aparatów całko−
wicie wystarczy do zorientowania się, jak
reaguje sprawny aparat. Tak nabyte do−
świadczenie pozwoli potem błyskawicz−
nie określić przyczynę niesprawności
uszkodzonego aparatu.
Ω
Kondensatory
C1,C2: 1000µF/25V
C3: 1000µF/40V
C4: 1µF stały
Półłprzewodniikii
D1–D3: np. 1N4001...7
D4,D5: LED 5mm ziel.
TR1: TS8/31 lub podobny
P
ozostałłe
S1: przełącznik lub lepiej przycisk
mikrotelefon od starego aparatu (koniecz−
nie z mikrofonem węglowym)
...1k
Montaż i uruchomienie
Prosty układ testera można z powo−
dzeniem zmontować bez płytki dru−
kowanej, metodą tak zwanego
pająka.
Montaż nie sprawi kło−
potów. Jedynym proble−
mem będzie zapew−
nienie absolutnego
bezpieczeństwa
przez staranne odizolo−
wanie i zabezpieczenie
obwodu uzwojenia pierwot−
nego transformatora, znajdują−
cego się pod napięciem sieci 220V.
Uwaga!
W opisanym
układzie wykorzystuje
się transformator zasilany
napięciem sieci energetycznej. Oso−
by niepełnoletnie mogą wykonać
i uruchomić opisany układ tyl−
ko pod opieką wykwalifi−
kowanych osób do−
rosłych.
tego wkładka słuchawkowa dołączona
jest przez kondensator C4, odcinający
prąd stały.
Zastosowano tu najprostszy sposób
włączenia słuchawki i mikrofonu, bez ob−
wodu antylokalnego, zmniejszajacego
przenikanie dźwięku z mikrofonu do
własnej słuchawki. Choć we wszystkich
aparatach taki obwód jest potrzebny, tu
w prostym układzie testera wcale nie jest
konieczny.
Na schemacie pokazano także rezys−
tor R3. Nie jest on konieczny, o ile pod−
czas testowania obwodu dzwonka, słu−
chawka aparatu nie będzie podnoszona.
Jeśli słuchawka zostanie podniesiona
w czasie gdy przełącznik S1 jest w po−
Użytkowanie
Przełacznik S1 ustawić w pozycji ROZ−
MOWA.
Badany aparat telefoniczny należy do−
łączyć do punktów A i B (biegunowość
dowolna). Słuchawka na widełkach apa−
ratu. Diody D4 i D5 nie powinny świecić,
lub świecić bardzo słabo (prąd poniżej
0,4mA).
Przełączyć S1 w pozycję DZWONEK –
aparat powinien głośno dzwonić. Nie
podnosić słuchawki. Wyłączyć S1 w po−
zycję ROZMOWA.
Piiotr Góreckii
Zbiigniiew Orłłowskii
Prosty diplekser 2m/70cm
c.d. ze str. 61
Wykaz ellementów
Rezystory
R: 2x47k
(o mocy
nie mniejszej od mocy wyjściowej nadaj−
nika) oraz źródło sygnału o mocy co naj−
mniej 1W. Do pokręcania trymerami nale−
ży użyć wkrętaka z materiału izolacyjne−
go, który można wykonać np. z wąskiego
paska laminatu szklanoepoksydowego
po odpowiednim zeszlifowaniu.
Do gniazda G1 podłączamy radiotele−
fon 2m/70cm, zaś do gniazd G2 i G3 re−
zystory 50
o częstotliwości 145MHz zestrajamy filtr
dolnoprzepustowy na maksimum wska−
zań miernika dołączonego do gniazda G2.
Następnie przełączamy miernik do gniaz−
da G3 i zestrajamy obwód górnoprzepus−
towy na minimum wskazań miernika. Po
przełączeniu nadajnika na pasmo
435MHz korygujemy zestrojenie filtrów,
z tym że w tym przypadku na gnieździe
G3 będzie występował maksymalny syg−
nał, a na G2 – minimalny. Po zestrojeniu
obudowa dipleksera powinna byc zaluto−
wana. Autor wypróbował diplekser z ra−
/0,5W
Kondensatory
C1, C2: 5/30pF (trymer)
C3, C4, C5: 2/10pF (trymer)
Półłprzewodniikii
G1, G2, G3: BNC/50
L1, L2, L3: 4,5 zwoja na średnicy 6,5mm
drutu CuAg 1mm
L4, L5: 1,5 zwoja na średnicy 4mm drutu
CuAg 1mm
poprzez SWR−metr (podłą−
czany w zależności od strojonego pas−
ma). Przy podaniu sygnału z nadajnika
diotelefonem dwupasmowym firmy
STANDARD typu C558.
Opisany układ, po wymianie obwo−
dów rezonansowych, można zestroić na
inne zakresy częstotliwości, np. 6m/2m
czy UKF/CB. W każdym razie częstotli−
wość odcięcia filtru dolnoprzepustowe−
go powinna wynosić 1,6 maksymalnej
częstotliwości pracy, zaś częstotliwość
odcięcia filtru górnoprzepustowego oko−
ło 0,8 najniższej częstotliwości pracy.
Przy używaniu dipleksera do mocy po−
wyżej 10W trymery powinny być najle−
piej powietrzne.
Rys. 5. Strojjeniie
Andrzejj Janeczek
64
E
LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/98
Ω
R2: 150...330
R3: 330
...obciążenia – rezystory 50O
[ Pobierz całość w formacie PDF ]