[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Środki czystości i dezynfekcji w placówkach medycznychŚrodki czystości, są nam znane z życia codziennego. Stosujemy je na co dzień wgospodarstwie domowym i ich stosowanie stanowi stały element naszych działań. Do tejgrupy zaliczamy preparaty do utrzymania higieny osobistej, takie jak mydła, szampony, żeledo kąpieli itp. Również wszelakie preparaty służące do utrzymania w czystości naszegootoczenia- płyn do mycia naczyń, podłóg, luster, wc itp. Gama tych środków jest ogromna.Większość z tych preparatów stosuje się w palcówkach medycznych w celu utrzymaniaczystości powierzchni. Środki czystości to preparaty zawierające w swoim składzie aktywnyczynnik – detergent. Ogólnie nazywamy wszystkie dostępne środki, mające zastosowanie wutrzymaniu czystości - detergentami. Preparaty te „czyszczą” dzięki zawartym w swoimskładzie mieszaninom i związkom, które działają na brud oraz nieczystości. Oddziaływania tesą różnorakie :•••••••Ułatwiają mieszanie się zanieczyszczeń z wodą,Zmieniają pH powierzchni powodując rozkład substancji tworzących brudprowadzą do zrywania wiązań wodorowych którymi brud jest związany zpowierzchniąobniżają twardość wody, dzięki temu woda lepiej zwilża powierzchnie i łatwiejrozpuszcza związki jonowe tworzące brudrozkładają brud poprzez reakcje utlenianiadziałają enzymatycznie poprzez katalizowanie reakcji prowadzących do rozkładucząsteczek organicznych tworzących bruddziałają pianotwórczo zwiększając powierzchnię stykową brudu ze środkiem myjącymProducenci środków czystości prześcigają się w wynajdywaniu i dostarczaniu nam coraz tolepszych i skuteczniejszych preparatów czyszczących. Liczba związków chemicznychstosowanych jako detergenty jest bardzo duża i ciągle poszukuje się nowych. Sam składśrodka czystości uzależniony jest od jego przeznaczenia np. co ma być nim myte, o jakistopniu zanieczyszczenia i sposobu przeprowadzenia procesu mycia. Każdy środek czystościma na swoim opakowaniu zawartą informację i wskazówki dotyczące zastosowania. Nie maskutecznych środków uniwersalnych, takich któremożna używać do wszystkiego.Zastosowanie w placówkach medycznych tylko i wyłącznie środków czystości jest stanowczoniewystarczające ze względu na ich specyfikę i występujące zagrożenia epidemiologiczne.Dlatego stosuje się środki dezynfekcyjne, w celu zminimalizowania zagrożeń związanych zkolonizacją drobnoustrojów chorobotwórczych i powstających z tego powodu zakażeń.Preparaty zawierające chlor i jego pochodne są znane i od dawna stosowane do dezynfekcjipowierzchni, w szczególności łazienek i sanitariatów. W ostatnich latach powstały nowepreparaty działające w czasie 30 sekund, zawierające dwutlenek chloru o szerokim spektrumdziałania ( bakterie, grzyby, wirusy, prątki, spory). Na nowo został odkryty nadtlenekwodoru, który ma dobre właściwości czyszczące i bójcze (bakterie, grzyby, prątki, wirusyosłonkowe i bezosłonkowe i spory Bacillus subtitilis i Clostridium dificile). Podobnie działająpreparaty aminowe szczególnie te zawierające alkitroninę i monoetaloaminę.Dezynfekcja w środowisku szpitalnym czyni otoczenie pacjenta bezpiecznym pod względemmikrobiologicznym. Preparaty dezynfekcyjne oraz antyseptyczne, są szeroko stosowane wplacówkach leczniczych. W zależności od ich składu przeznaczone są do odkażania skóry,powierzchni i wyrobów medycznych. Substancje aktywne będące głównym składnikiempreparatów dzielimy na związki organiczne i nieorganiczne. Przez wiele lat najbardziejpopularnymi były alkohole, aldehydy, kwas nadoctowy , pochodne amin, fenole oraz związkipowierzchniowo czynne. Udowodniono naukowo, że zakażenia związane z dezynfekcjąskóry i błon śluzowych, są następstwem ich nieskutecznego odkażania. Preparat dodezynfekcji skóry powinien mieć szeroki zakres działania biobójczego (B, Tbc,F,V).Zastosowanie i przeznaczenie tej grupy środków dezynfekcyjnych jest różne; do dezynfekcjiskóry przed iniekcjami stosowane są bezbarwne środki, natomiast do odkażania skóry przedzabiegami inwazyjnymi używane są środki barwione. Cel dezynfekcji to redukcja liczbydrobnoustrojów. W przypadku środków do dezynfekcji błon śluzowych powinny onerównież posiadać szerokie spektrum działania ale nie mogą zawierać alkoholi.Metody stosowania preparatów dezynfekujących są różne. Może to być metodabezdotykowa polegająca na spryskaniu skóry lub metoda dezynfekcji przez potarcie skóry. Wkażdej z tych metod istotne jest odczekanie, aż preparat wyschnie, tym samym dając czas najego optymalne zadziałanie na drobnoustroje.Dezynfekcja powierzchni w środowisku szpitalnym zapewnia czystość pod względemmikrobiologicznym. W trakcie wygaszania ogniska epidemicznego prawidłowoprzeprowadzonadezynfekcjastanowinajistotniejszezdziałań.Odkażaniu podlegają duże powierzchnie płaskie jak i te trudno dostępne. W przypadkudezynfekcji powierzchni połączenie działania czyszcząco-dezynfekcyjnego przyspieszaprzygotowanie pomieszczeń do dalszego użytkowania. Istotne jest również, aby dużąskuteczność uzyskać w jak najkrótszym czasie. Dostępne na rynku dezynfektanty, są podpostacią gotowych do użycia roztworów, w postaci piany, sprayu czy też koncentratu dorozcieńczania. Działanie preparatów dezynfekcyjnych jest uzależnione od wielu czynników:•••celowości i zgodności zastosowania preparatu z jego przeznaczeniemzastosowania odpowiedniego stężenia środka dezynfekcyjnegoprzestrzegania wszelkich zaleceń i wskazówek producenta preparatuDo niedawna problem techniczny stanowiła dezynfekcja wielogabarytowych wyrobówmedycznych i pomieszczeń szpitalnych. Na rynku urządzeń do dezynfekcji medycznejpojawiły się urządzenia , które umożliwiły rozwiązanie tego problem. Proces dezynfekcjipolega na rozpylaniu preparatu dezynfekcyjnego w zamkniętym pomieszczeniu w postacigazu, aerosolu. Wówczas dezynfekcji zostaje poddane nie tylko samo pomieszczenia leczrównież cały znajdujący się w nim sprzęt. Na rynku polskim istnieje kilka firm oferujących wsprzedaży urządzenia popularnie nazywane zamgławiaczami. Mają zastosowanie w salachoperacyjnych, OIT, izolatkach itp. Postęp w dziedzinie dezynfekcji jest pozytywnymosiągnięciem , ale musimy mieć świadomość, że drobnoustroje wyprzedzają nas. A mypodejmujemywszelkiedziałaniaabyzmniejszyćtendystans.W trakcie procedur medycznych kontaminowane są, nie tylko wszelkie powierzchnie ,aparatura medyczna – również sprzęt medyczny, narzędzia. Dezynfekcjawyrobumedycznego użytego wobec pacjenta w większości placówek medycznych odbywa się wdziałach Centralnej Sterylizacji. Tam też proces ten odbywa się maszynowo i jestpowtarzalny. Środki dezynfekcyjne, są odpowiednio dobrane poprzez opracowaniei zastosowanie odpowiedniej technologii, która uwarunkowana jest od :•••rodzaju materiału z jakiego wykonany jest wyrób medycznystopnia skażenia, rodzaju drobnoustrojuprzeznaczenia wyrobu medycznegoMaszynowa dezynfekcjagwarantuje odpowiednie dozowanie preparatówdezynfekcyjnych, powtarzalność procesów, a dobrana technologia, gwarantuje dłuższążywotność sprzętu dezynfekowanego. Jest również bardziej ekonomicznymrozwiązaniem co jest bardzo istotne w czasach, gdzie sytuacja finansowa szpitali ciąglesię pogarsza.Od współczesnych środków biobójczych wymaga się skuteczności mikrobójczej wznacznie trudniejszych warunkach, czyli zabijania drobnoustrojów w biofilmach lub ichskutecznego usuwania. Usuwanie biofilmu jest bardzo trudne a na powierzchniachukrytych wręcz niemożliwe. Dlatego bardzo ważne jest zapobieganie ich powstawaniupoprzez skuteczne i szybkie usuwanie zanieczyszczeń. Stąd też oczekiwania użytkownika,aby środek dezynfekcyjny miał działanie nie tylko biobójcze lecz również czyszczące.Takie preparaty mają szerokie zastosowanie w dezynfekcji wstępnej narzędzi izanieczyszczonych powierzchni. Większość środków dezynfekcyjnych powstających wostatnie dekadzie zawiera znane substancje czynne w nowych kombinacjachrecepturowych. Dodano do nich enzymy i tenzydy mające na celu poprawę właściwościczyszczących.Dezynfekcja to proces poprzedzający sterylizację wyrobów medycznych. W przypadkusprzętu i narzędzi, których nie można poddać sterylizacji pozostaje nam zastosowaniedezynfekcji wysokiego stopnia. W takich przypadkach stosuje się aldehyd glutarowygłównie do dezynfekcji endoskopów oraz termolabilnego sprzętu medycznego. Posiadaon szerokie spektrum bójcze – działa na bakterie, wirusy, grzyby, prątki i spory.Charakteryzuje się wysoką kompatybilnością materiałową, dużą stabilnością roztworówroboczych oraz niskimi kosztami.O rozwoju rynku środków dezynfekcyjnych świadczy ciągle zwiększająca się liczbapreparatów dostępnych na rynku. Należy jednak pamiętać, że w placówkach medycznychnależy używać środków przeznaczonych dla obszaru medycznego. Zakres ich działania musibyć dostosowany do skażenia i potwierdzony metodami przeznaczonymi do tego obszaru. Wjednostkach pracujących na rzecz pacjenta niezbędne jest stosowanie preparatówantyseptycznych i dezynfekcyjnych. Należy również pamiętać że środowisko nieożywioneodgrywa istotną rolę jako źródło i elementy przenoszące czynniki zakaźne w placówkachochrony zdrowia. Dlatego dla każdego obszaru w placówkach medycznych powinny zostaćopracowane i wdrożone procedury regulujące działania dezynfekcyjne dla poszczególnychobiektów i jednostek. A każdego z użytkowników preparatów środków dezynfekcyjnychbezwzględnie obowiązuje znajomość Karty Charakterystyki stosowanych preparatów.Dorota Kudzia Karwowska
[ Pobierz całość w formacie PDF ]