[ Pobierz całość w formacie PDF ]
27. Katastrofizm Witkacego.
Katastrofizm – jedna z tendencji drugiej połowy dwudziestolecia międzywojennego, postawa światopoglądowa, wyrażająca się w przekonaniu o zbliżającej się wkrótce realnej katastrofie.
Autor dramatu uważał, iż w najbliższym czasie realnie zaistnieje katastroficzna wizja przyszłości. Twierdził, że nadchodzi koniec cywilizacji europejskiej w znanym mu kształcie kulturowym. Zmiana natomiast może być tylko na gorsze. Najgłębszym wyrazem przekonania Witkacego co do wiary w taką przyszłość było popełnienie przez niego samobójstwa wkrótce po wybuchu drugiej wojny światowej, kiedy dowiedział się o ataku komunistycznego Związku Radzieckiego na Polskę.
Katastrofizm to wielki syndrom Witkacego, jego główna idea, wręcz obsesja przenikająca całą jego twórczość, podporządkowująca całą jej problematykę i strukturę. Katastrofizm Witkacego ma jednak nietypowy charakter, objawia się między innymi:
§ Katastrofa rozumiana jako zanik uczuć metafizycznych (mają je teraz tylko nieliczne niedobitki).
§ Wizja nieuchronnie zbliżającej się likwidacji dotychczasowej kultury, którą zmiecie z powierzchni ziemi nowe społeczeństwo szarych ludzi, żyjących jak uspołecznione owady, szczęśliwych po bydlęcemu, obcych sztuce.
§ Tworząc, Witkacy był przekonany, że religia i filozofia dawno już popełniła samobójstwo. Literatura zaś dogorywa, on zaś swoja sztukę przedłuż jej życie.
§ Mimo, że w rozumienia Witkacego, katastrofa miała dotyczyć jedynie spraw ducha. W praktyce jednak przedstawiał ją jako wzór brutalnych przewrotów i rewolucji.
Dramaty zawierające elementy katastroficzne: Maciej Korbowa i Bellatrix, Oni, Kurka wodna, Bezimienne dzieło.
Bibliografia:
Literatura dwudziestolecia, J. Kwiatkowski
1
[ Pobierz całość w formacie PDF ]