[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Robert Allen
Poznaj
swoją
osobowość
Świat Książki
Robert Allen
Poznaj swoją
osobowość
Z angielskiego przełożył
Zbigniew Kościuk
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
Świat Książki
Piotr Jezierski
Redaktor prowadzący
Ewa Niepokólczycka
Redakcja
Jacek Ring
Korekta
Dorota Wojciechowska
Olimpia Sieradzka
Copyright © MENSA ASSESS YOUR PERSONALITY
text and Puzzle Content Copyright © British Mensa Limited 1998
Design and Artwork Copyright © Carlton Books Limited 1998
Copyright © for the Polish translation
by Bertelsmann Media Sp. z o.o., 2003
Świat Książki
Warszawa 2003
Skład i łamanie
FELBERG
Druk i oprawa
Białostockie Zakłady Graficzne SA
ISBN 83-7311-849-7
Nr 3994
Brytyjska Mensa jest organizacją zrzeszającą ludzi, których łączy
jedna wspólna cecha: wysoki iloraz inteligencji cechujący jedynie
dwa procent populacji. Ponad 40 000 członków Mensy już od-
kryło, jak bardzo są inteligentni. Oznacza to, że w samej tylko
Wielkiej Brytanii do osiągnięcia wspomnianych dwóch procent
potrzeba jeszcze 1,5 miliona osób. Możesz być jedną z nich.
Szukasz intelektualnych bodźców?
Jeśli lubisz zadania na inteligencję, wiele dobrych „materiałów”
znajdziesz w naszym ogólnokrajowym miesięczniku. Wyraź swoje
zdanie w jednym z biuletynów wydawanych przez lokalne oddzia-
ły Mensy. Czerp wiedzę z licznych książek i publikacji dostęp-
nych dla jej członków.
Szukasz kontaktów towarzyskich?
Czy jesteś osobą towarzyską, czy wolisz przebywać w gronie
znajomych, z którymi dobrze się czujesz? Przyjdź na nasze spot-
kania, przyjęcia i imprezy. Weź udział w wykładach i dyskusjach.
Uczestnicz w wydarzeniach regionalnych i ogólnonarodowych
konferencjach. W kalendarzu Mensy niemal codziennie zaplano-
wane są jakieś wydarzenia. Będziesz miał wiele okazji do pozna-
nia nowych ludzi, wymiany poglądów i zawarcia ciekawych zna-
jomości.
Szukasz osób o podobnych zainteresowaniach?
Niezależnie od tego, czy interesuje cię coś tak pospolitego jak
rozwiązywanie krzyżówek i rebusów, czy tak ezoterycznego jak
oo
egiptologia, w Mensie znajdziesz odpowiednią Grupę Szczegóło-
wych Zainteresowań (Special Interest Group - SIG).
Odpowiedz na wyzwanie. Dowiedz się, jaki jesteś inteligentny.
Jeszcze dziś skontaktuj się z British Mensa Ltd i poproś o dar-
mową broszurę. Z radością przyjmujemy nowych członków do
naszej organizacji zrzeszającej ludzi o wysokim IQ.
British Mensa Ltd
Mensa House
St. John’s Sąuare
Wolverhampton WV2 4AH
Jeśli nie mieszkasz w Wielkiej Brytanii, a chciałbyś dowiedzieć
się o nas więcej, napisz na adres:
Mensa International
15 The Ivories
628 Northampton Street
London NI 2NY
England
Z radością skontaktujemy Cię z miejscowym oddziałem Mensy.
Spis treści
Wprowadzenie ....................... 9
Czy możesz się zmienić? .................. 23
Dlaczego warto używać testów? .............. 28
Czy można oszukać test?.................. 36
W jaki sposób opracowuje się testy?............ 40
Grafologia.......................... 44
Analiza kolorów....................... 53
Odczytywanie osobowości z twarzy............. 56
TESTY
O testach.......................... 62
Czy panujesz nad sytuacją? ................ 66
Czy jesteś pełen niepokoju? ................ 70
Czy jesteś optymistą?.................... 78
Czy kierujesz się intuicją? ................. 85
Czy jesteś ekstrawertykiem?................ 92
Czy ciężko pracujesz? ................... 106
Czy jesteś intrygantem? .................. 111
Czy jesteś ambitny? .................... 116
Czy jesteś uczciwy?..................... 121
Czy jesteś wytrwały? .................... 131
Czy jesteś odważny? .................... 139
Czy potrafisz się skoncentrować? ............. 148
Czy jesteś myślicielem?................... 156
Spis treści
Czy jesteś stabilny emocjonalnie? ............. 163
Czy jesteś lojalny? ..................... 168
Czy jesteś chory?...................... 175
Czy jesteś nieśmiały?.................... 181
Czy mówisz wymijająco? .................. 187
Czy jesteś elastyczny? ................... 192
Czy jesteś czysty?...................... 202
Czy jesteś pogodny? .................... 209
Czy jesteś religijny?..................... 217
Czy czujesz się szczęśliwy?................. 225
Czy jesteś zdrowy? ..................... 230
Czy jesteś praktyczny?................... 238
Czy jesteś oszczędny? ................... 244
GRY
Chińska ruletka ...................... 249
Konsekwencje........................ 258
Bohaterowie i złoczyńcy .................. 263
Niebo............................ 265
Piekło............................ 270
Statystyka......................... 276
Najważniejsze terminy ................... 290
8
a wstępie muszę wyznać, że książka, którą trzymasz w rę-
H kach, nie jest poważnym dziełem psychologicznym. Zapy-
li tasz pewnie, dlaczego. Czynię w niej coś, czego podobno
nigdy nie należy robić - łączę psychometrię z popularną psycho-
logią. Nie zamierzam jednak przepraszać za sposób potraktowa-
nia tematu, który zawodowym psychologom może się wydać
nonszalancki. Po pierwsze, moje informacje na temat psychome-
trycznych badań osobowości są rzetelne i w żaden sposób nie
zostały pomieszane z danymi uzyskanymi poprzez zastosowanie
w niej „czcigodnych” metod. Jeśli razi cię wszystko, co nie jest
„prawdziwą” psychologią, proszę, abyś potraktował tę książkę
jako dwie oddzielne całości zawarte w jednym tomie. Pierwsza
zawiera informacje dotyczące psychometrycznych badań osobo-
wości, przedstawione, mam nadzieję, w sposób przystępny, aneg-
dotyczny i interesujący, a jednocześnie prawdziwy. Informacje te
mają wielkie znaczenie, ponieważ testy psychometryczne szybko
stają się narzędziem stosowanym powszechnie w procesie rekru-
tacji pracowników i w planowaniu ich kariery zawodowej. Mówiąc
bardziej dosadnie: jeśli pragniesz zdobyć pracę lub awansować,
przypuszczalnie zostaniesz poddany jakimś testom psychologicz-
nym. Dlatego warto wiedzieć, czym one są, co można, a czego nie
można dzięki nim ocenić oraz jak są one tworzone i przeprowa-
dzane.
Drugą część książki stanowią gry i zabawy. Nie wysuwam
w związku z nimi żadnych twierdzeń. Jeśli sądzisz, że nauka
i zabawa nie mogą współistnieć w jednym tomie, masz do tego
pełne prawo. Ja jestem jednak odmiennego zdania. Uważam, że
Wprowadzenie
w życiu codziennym cały czas dokonywana jest ocena osobowo-
ści. Czynność ta stanowi ważny element ludzkiej psychologii.
Codziennie, w sposób czysto intuicyjny, wszyscy oceniamy bliź-
nich. Zawsze gdy spotykamy nieznajomego, zawsze gdy poznaje-
my nową osobę, zawsze gdy w biurze pojawia się nowy współpra-
cownik, wszyscy, których to dotyczy, formułują opinie na temat
jego osobowości. Czasami są one jedynie wodą na młyn biurowej
plotki, czasami mogą jednak zostać wykorzystane do podjęcia
bardzo ważnych decyzji dotyczących tej osoby. Weźmy, na przykład,
policję. Czy funkcjonariusze każą podejrzanemu wypełnić psy-
chometryczny test osobowości podczas rutynowego przesłucha-
nia? Sporadycznie mogą to czynić, jednak w większości wypad-
ków kierują się jedynie wewnętrznym doznaniem, przeczuciem,
intuicją czy jak to chcecie nazwać. Podejrzany często trafia do
aresztu z powodu siły tych odczuć, skłaniającej śledczych do pod-
jęcia tak, a nie inaczej ukierunkowanych działań. Chociaż po-
pularne metody analizy osobowości mogą się spotkać z surową
krytyką zawodowych psychologów, która niekiedy bywa w pełni
usprawiedliwiona, analiza osobowości jest faktem życia, elemen-
tem, który stanowi trwały składnik konstrukcji psychicznej czło-
wieka. Jako taki wpływa na sposób, w jaki żyjemy, i dlatego uwa-
żam, że miejsce, które przyznaję analizie osobowości, w tej książ-
ce jest w pełni usprawiedliwione. Cały czas jednak oddzielam
metody „popularne, intuicyjne” od metod stosowanych w nauko-
wej psychologii. Nie uchroni mnie to od problemów, ponieważ
wielu zwolenników grafologii, języka ciała, psychologicznej anali-
zy barw itd., uważa swoje metody za równie, jeśli nie bardziej
skuteczne od narzędzi stosowanych w badaniach psychometrycz-
nych. Czytelnik będzie musiał sam to osądzić.
Analiza osobowości, chociaż nie zawsze występowała pod tą
nazwą, jest równie stara jak ludzkość. Ponieważ ludzie żyją
w społeczności i są ze sobą związani rozmaitymi stosunkami
opartymi na rywalizacji i współdziałaniu, zawsze ważne było
właściwe zrozumienie osobowości innych. Kiedy naszym przod-
10 kom, zajmującym się myślistwem i zbieractwem, udawało się
Wprowadzenie
w końcu otoczyć ścigane zwierzę, bardzo ważna była wiedza,
który z łowczych nie straci odwagi, gdy zwierzę będzie próbowa-
ło uciec, a kogo ogarnie strach. Podobnie ludzka skłonność do
rywalizacji wymaga, by przeciwnicy mierzyli się wzrokiem, odkry-
wali słabości rywala i szukali sposobności, by odnieść zwycię-
stwo. Dworzanie i politycy badali się wzajemnie, starając się
dociec, który z graczy jest najsprytniejszy i, choćby na pewien
czas, może się stać pożytecznym sojusznikiem. Liczba sytuacji,
gdy ludzie potrzebowali znajomości motywów, którymi kierowali
się bliźni, ich instynktów oraz przypuszczalnych reakcji, jest
niemal nieograniczona.
Oprócz autentycznej potrzeby informacji ludzie wydają się
zwyczajnie ciekawi bliźniego. Jeśli jesteś osobą, którą interesują
inni ludzie, z pewnością spędzasz wiele godzin na rozmowach
z przyjaciółmi o motywach ich postępowania, dziwactwach oraz
stosunkach z przyjaciółmi i wrogami. Nie zdziwi cię pewnie wia-
domość, że nie ma w tym postępowaniu niczego niezwykłego.
Podobnie zachowuje się większość z nas. Czy bez sporej dawki
oceny osobowości może istnieć plotka? Analiza osobowości to
jednak znacznie więcej niż czysta rozrywka. Nasze powodzenie -
a w istocie przeżycie - jako istot społecznych zależy od stałego
wzajemnego oceniania i weryfikowania ocen dotyczących osobo-
wości. Zmieniają się sytuacje, w większym lub mniejszym stopniu
zmieniają się także ludzie, a rezultaty tych zmian mają banalne
lub poważne skutki dla naszej społeczności. To głównie dzięki
instynktowi jesteśmy w tej dziedzinie na bieżąco. Oprócz potrzeby
poznania osobowości bliźniego odczuwamy również głęboką po-
trzebę poznania samego siebie. Ku zaskoczeniu wielu jest to
dziedzina, którą ludzie często uważają za bardzo trudną. Życie
stawia nas wobec wielu wyborów, począwszy od kołyski (pluszowy
miś czy włochaty króliczek?) aż po grób (tradycyjny pogrzeb czy
kremacja ciała?). Całym naszym życiem rządzą wybory, których
dokonujemy, a wybory te pozostają pod przemożnym wpływem
naszej osobowości. W życiu zawodowym warto wiedzieć, czy wo-
limy pracować z innymi, czy samodzielnie, czy cenimy bardziej 11
Wprowadzenie
pieniądze, czy stanowisko lub zadowolenie z pracy, czy wolimy
pracować w biurze, czy na wolnym powietrzu. Poza obszarem za-
wodowym musimy zdecydować, kogo poślubić - no i, oczywiście,
czy w ogólne zawrzeć małżeństwo - czy mieć dzieci, a jeśli tak, to
ile. Listę tę można by kontynuować bez końca. Wydaje się dziwne,
że wielu ludzi ma niewielkie pojęcie o własnej osobowości. Po-
święciłem dużo czasu na pomaganiu ludziom, którzy mieli pro-
blemy zawodowe lub osobiste wynikające z braku podstawowego
zrozumienia własnej osobowości. Jeszcze dziwniejszy wydaje się
fakt, że kiedy przedstawiałem im wyniki analizy ich osobowości,
mówili: „To prawda, właśnie taki jestem!”.
Samoocena nie sprowadza się do korzyści czysto utylitarnych.
Bardzo interesujemy się tym, kim jesteśmy. Wiele czasu poświę-
camy na taką lub inną samoanalizę. W czasach współczesnych,
szczególnie od chwili pojawienia się psychoanalizy, poznanie
samego siebie stało się istną plagą. Nie ma prawie dnia bez nowej
psychologicznej mody lub teorii, która dołącza się do już istnie-
jących. W pewnym stopniu zjawisko to można uznać za znamien-
ne dla społeczeństw, w których ludzie tak opływają w dostatki
i tak niewiele muszą myśleć o tym, jak się wyżywić i stworzyć
sobie domostwo, że mają wiele czasu wolnego na introspekcję.
Zjawisko to jest jednak rozwinięciem pragnienia, którego do-
świadczaliśmy od tysięcy lat. Wielcy pisarze, filozofowie, lekarze
i przywódcy religijni każdego kraju i epoki historycznej tworzyli
rozmaite teorie na temat motywów ludzkiego postępowania. Teo-
rie te były przyjmowane z wielkim entuzjazmem, ponieważ w głę-
bi duszy wszyscy uważamy się za bardzo interesujące stworzenia,
które warte są wnikliwej analizy.
Skoro wspomniałem o długiej historii analizy osobowości, przyj-
rzymy się pobieżnie dziejom tej sztuki. Zacznijmy od greckiego
filozofa Teofrasta. Napisał on szkice, które zatytułował Charaktery.
Opisał w nich dobrze znane typy ludzkie, takie jak Pochlebca,
Tchórz itd. Jego opisy podstawowych charakterów ludzkich są
bliskie ludziom współczesnym - każdy potrafi wskazać osoby, które
12 można zaliczyć do poszczególnych kategorii. Podstawowe typy oso-
Wprowadzenie
bowościowe występują też w klasycznym teatrze greckim. Greccy
aktorzy nosili na twarzach maski zwane persona i stąd wzięło się
angielskie słowo personality, czyli osobowość. Gdy publiczność wi-
działa aktora z jego maską na twarzy, od razu wiedziała, jakiego
typu osobowości należy się spodziewać....
[ Pobierz całość w formacie PDF ]